ΦΡΟΥΤΑ

Ακτινίδιο

Το ακτινίδιο (ή αλλιώς κίουι) είναι γένος φυτών. Ανήκει στην οικογένεια των Ακτινιδιοειδών και προέρχεται από την Ασία. Ο καρπός του ακτινιδίου, εξωτερικά χρώματος καφέ και πράσινος στο εσωτερικό.

Το ακτινίδιο είναι θάμνος με άνθη χρώματος κόκκινου ή λευκού. Τα φύλλα του έχουν ωοειδές σχήμα και στο κάτω μέρος τους έχουν χνούδι. Ο καρπός του είναι ράγα και είναι εδώδιμος, με γλυκόξινη γεύση. Το εξωτερικό του μέρος είναι χρώματος καφέ και το εσωτερικό είναι χυμώδες, με πράσινο χρώμα και μικρά σποράκια, χρώματος μαύρου.

Η Κίνα θεωρείται επικρατέστερη πατρίδα του ακτινιδίου, από τα αρχαία χρόνια. Το γνωστότερο είδος που καλλιεργείται στην Ελλάδα ονομάζεται ακτινίδιον το σινικό. Το φυτό ήταν αυτοφυές στην Κίνα και ταξίδεψε μετά το 19ο αιώνα στη Βρετανία και το 1906 στη Νέα Ζηλανδία. Η ονομασία του όμως κίουι(Kiwi) προέρχεται από το ομώνυμο πτηνό, το οποίο είναι εθνικό σύμβολο της Νέας Ζηλανδίας, όπου ζει αποκλειστικά. Την ονομασία αυτή την πήρε το ακτινίδιο από το φυτοκόμο Hayward Wright (1873-1959), ο οποίος πειραματίστηκε με τα φυτά και κατόρθωσε να δημιουργήσει την ποικιλία που είναι γνωστή σήμερα. Με τη σημερινή μορφή του, το ακτινίδιο καλλιεργείται από το 1950.

Το φυτό ευδοκιμεί σε γόνιμα και υγρά εδάφη. Η σπορά του φυτού γίνεται κατά την άνοιξη και η συγκομιδή στα μέσα Οκτωβρίου. Σήμερα το ακτινίδιο καλλιεργείται και στην Ευρώπη (Γαλλία, Ιταλία). Το ακτινίδιο, για να ευδοκιμήσει χρειάζεται περιοχές με ήπιο χειμώνα και θερμό και υγρό καλοκαίρι. Για το λόγο αυτό, στον ελληνικό χώρο καλλιεργείται στην Περία, όπου έχει κατοχυρωθεί με ονομασία προέλευσης (ΠΓΕ) από το 2002, στην περιοχή του ποταμού Σπερχειού στη Φθιώτιδα όπου έχει κατοχυρωθεί με πιστοποιημένη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) αλλά και στην Πέλλα, την Ημαθία, το Μεσολόγγι, τα  Χανιά, το Ρέθυμνο, την Άρτα και την Πρέβεζα.

Ο καρπός του ακτινιδίου είναι πλούσιος σε κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, φυτικές ίνες και ιχνοστοιχεία. Επίσης, διαθέτει περισσότερη βιταμίνη C σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο φρούτο, αρκεί μόνο να καταναλωθεί αμέσως μετά την κοπή, για να μη χαθούν οι βιταμίνες. Η ύπαρξη πολλών βιταμινών καθιστά το ακτινίδιο ως το καλύτερο μέσο για την άμυνα κατά των μικροβίων. Επίσης, απομακρύνει τον κίνδυνο θρομβώσεων στο κυκλοφορικό σύστημα και διασφαλίζει τη σωστή πέψη και την εύρυθμη λειτουργία του εντέρου. Τέλος, συντελεί στη βελτίωση της όρασης, εξαιτίας του αντιοξειδωτικού λουτείνη που περιέχει

- - - 

Φράουλα

Η φράουλα ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae) με 15 περίπου είδη ιθαγενή των βόρειων εύκρατων περιοχών. Κατά πάσα πιθανότητα η καταγωγή της είναι από τη Χιλή. Ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή φράουλα που βρίσκεται και αυτοφυής σε λοφώδεις και δασώδεις και ημιδασώδεις περιοχές. Ο καρπός της άγριας αυτής φράουλας είναι μικρός ,εξαιρετικά γλυκός και νόστιμος. Οι σύγχρονες καλλιέργειες οδήγησαν στο να δημιουργηθεί μία ποικιλία με μεγάλους καρπούς γνωστή με την ονομασία Φράουλα Ανανάσα.

Η φράουλα είναι πολυετές, έρπον κυρίως αλλά και αναρριχώμενο ποώδες φυτό με τριχωτά σύνθετα φύλλα που αποτελούνται από 3 φυλλάρια που τα περιθώρια τους είναι πριονωτά. Τα άνθη της είναι λευκά, μονογενή ή και ερμαφρόδιτα και φύονται σε μικρές ταξιανθίες που ξεκινούν από τις μασχάλες των φύλλων. Όσο ο χρόνος περνάει οι ρίζες του φυτού γίνονται ξυλώδεις και αναπτύσσονται παραφυάδες που ριζώνουν αναπτύσσοντας νέα φυτά. Ο καρπός της φράουλας είναι σύνθετος και αποτελείται από μια ανθοδόχη που έχει στην επιφάνεια της πολλά μικρά σπόρια. Η καλλιέργεια της φράουλας είναι αρκετα εύκολη ακομα και για τους πιο αρχάριους.. Όταν το ψύχος του χειμώνα είναι μεγάλο τότε οι φράουλες καλύπτονται για να προστατευτούν. Για το λόγο αυτό γίνονται και καλλιέργειες σε θερμοκήπια.

Επειδή οι φράουλες είναι ευαίσθητες συνηθίζεται η καλλιέργεια τους να γίνεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στα κέντρα γενικής εμπορίας και κατανάλωσης. Η συγκομιδή γίνεται μόλις οι φράουλες αποκτήσουν κόκκινο χρώμα. Οι φράουλες καταναλώνονται ως νωπό φρούτο αλλά και επεξεργάζονται (κονσέρβες, χυμοί και άλλα ). Χρησιμοποιούνται επίσης στη ζαχαροπλαστική , γίνονται μαρμελάδες, λικέρ, κομπόστες. Η φράουλα είναι πλούσια σε βιταμίνη C.

Ο ιH.Π.Α. έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο με 220,000 τόνους ετησίως. Ακολουθούν ο Καναδάς , η Ιταλία , η Πολωνία και η Γαλλία. 

 - - -

Πορτοκάλι       

Το πορτοκάλι είναι φρούτο που καρπίζει από το δέντρο πορτοκαλιά. Είναι ένα από τα πιο γνωστά εσπεριδοείδή. Το σχήμα του είναι σφαιρικό ή ωοειδές, η φλούδα του παχιά ή λεπτή ανάλογα με την ποικιλία και η σάρκα του έχει χρώμα πορτοκαλί ή στην ποικιλία σανγκουίνι- κόκκινο. Η εξωτερική επιφάνεια της φλούδας είναι σχετικά ανώμαλη και φέρει μικρά αδενώδη στίγματα που παράγουν αρωματικό αιθέριο έλαιο. Η σάρκα του πορτοκαλιού χωρίζεται σε τμήματα που λέγονται σκελίδες ή φέτες. Κάθε φέτα περιβάλλεται από ινώδη ιστό λευκού χρώματος, που λέγεται ράκος. Στο εσωτερικό της κάθε φέτας υπάρχουν πολλά χωρίσματα, τα κύτταρα της σάρκας που είναι γεμάτα χυμό καθώς και μέχρι 3 σπόρια, αλλά μπορεί να υπάρχουν και φέτες χωρίς καθόλου σπόρια. Το πορτοκάλι έχει γλυκιά ή γλυκόξινη γεύση και είναι λιγότερο ή περισσότερο αρωματικό ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα. Κάποια ελαφριά πικρή γεύση που παρατηρείται μερικές φορές οφείλεται σε ποσότητα αιθέριου ελαίου που έχει εισχωρήσει στη σάρκα. Το πορτοκάλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Περιέχει επίσης σάκχαρα, κάλιο, ασβέστιο,φώσφορο και βιταμίνη Α. Είναι ωφέλιμο για τη διατροφή του ανθρώπου και η θρεπτική του αξία είναι μεγάλη. Καταναλώνεται νωπό ως φρούτο ή χρησιμοποιείται στην παραγωγή χυμών,, φρέσκων ή συσκευασμένων. Oι καρποί που συλλέγονται όταν είναι άγουροι, μικροί και πράσινοι χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική. Το αιθέριο έλαιο της φλούδας, των ανθών και των φύλλων χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία αλλά και στη ζαχαροπλαστική. Από τη φλούδα επίσης παρασκευάζεται γλυκό κουταλιού. Πρώτη στον κόσμο σε παραγωγή πορτοκαλιών, είναι η Βραζιλία ενώ ακολουθούν οι Η.Π.Α., η Ινδία ,η Κίνα και η Ισπανία. 

Υπάρχουν 160 περίπου ποικιλίες πορτοκαλιάς, οι πιο σημαντικές που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι:

 1.-Βαλέντσια. Ξενική ποικιλία που ωριμάζει από το Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο και έτσι επιτρέπει στους παραγωγούς να εφοδιάζουν την αγορά με πορτοκάλια και τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ποικιλία αυτή είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και προσαρμόζεται εύκολα σε πολλούς τύπους εδαφών , δίνει δε εύγευστα πορτοκάλια πολύ καλής ποιότητας.

 2.-Χίου. Δίνει μικρούς καρπούς και ωριμάζει από τα μέσα Νοεμβρίου.Ο καρπός της έχει πολλά σπόρια , δίνει λίγο χυμό και είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στη μεταφορά.

 3.-Άρτας. Οι καρποί της ποικιλίας αυτής είναι σφαιρικοί , έχουν λεπτό περικάρπιο υπόξινη γεύση και είναι εξαιρετικά αρωματικοί. Η ωρίμανση τους γίνεται κατά τον Ιανουάριο.

 4.Σουλτανί του Φόδελε. Δίνει μεγάλους ωοειδείς καρπούς με φλούδα που αφαιρείται εύκολα , πολύ νόστιμη σάρκα με πλούσιο χυμό.

 5.-Μέρλιν. Γνωστή ποικιλία με πολύ εύγευστους καρπούς και χυμώδεις ,καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου.

 6.-Σαγκουίνι. Λέγεται και αιματόσαρκος ποικιλία εξαιτίας της κόκκινης σάρκας των καρπών της.Είναι ξενικής προέλευσης. Πολύ εύγευστοι και χυμώδεις καρποί δίνουν χυμούς πλούσιους σε βιταμίνες.

 - - - 

Μήλα Ζαγοράς Πηλίο

Το Επώνυμο Μήλο

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες μήλων ανά τον κόσμο, αλλά σε γενικές γραμμές, ένα ώριμο μήλο έχει ως κυρίαρχη γεύση τη γλυκιά και ταυτόχρονα στυφή και έχει δροσιστική δράση για τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα άγουρα μήλα έχουν εντονότερη τη στυφή γεύση και έχουν θερμαντική δράση. Το μήλο είναι ένα από τα φρούτα τα οποία ο οργανισμός δέχεται και χρησιμοποιεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Οι εφημερίδες και τα περιοδικά, τα ΜΜΕ γενικότερα, οι γιατροί και οι διαιτολόγοι προάγουν και εξυμνούν την κατανάλωση μήλων σε τέτοιο βαθμό που τα μηνύματα τους έχουν εισχωρήσει πλέον στο διαιτολόγιο του σύγχρονου ανθρώπου που σέβεται και προσέχει τον οργανισμό του, γυμνάζεται και ακολουθεί διαιτολόγιο υγιεινής διατροφής και αποτοξίνωσης. Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία μας. Πλήθος ερευνών σε παγκόσμια κλίμακα αποδεικνύουν τις ωφέλειες που έχει η κατανάλωση μήλων στον ανθρώπινο οργανισμό.

 Για παράδειγμα: Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η κατανάλωση ενός ή περισσότερων μήλων την ημέρα μπορεί να προστατέψει από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης ανακάλυψαν ότι η ουσία quercetin που είναι άφθονη στα μήλα έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση σε κύτταρα του εγκεφάλου - ισχυρότερη και από αυτήν της βιταμίνης C. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κατανάλωση φρέσκων μήλων με τη φλούδα τους είναι μια από τις αποτελεσματικότερες διατροφικές επιλογές για την καταπολέμηση της νόσου . Επιπλέον, ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Ιατρικών και Φαρμακευτικών Ερευνών της Γαλλίας διαπίστωσαν ότι οι προκυανιδίνες, χημικές ουσίες που περιέχονται στα μήλα, έχουν τη δυνατότητα να αποτρέψουν την ανάπτυξη κυττάρων του καρκίνου παχέως εντέρου. Προτείνουν και αυτοί την κατανάλωση ολόκληρων φρέσκων μήλων (με τη φλούδα τους), κατά προτίμηση κόκκινου χρώματος, που είναι πλουσιότερα σε αντιοξειδωτικές ουσίες.

Ακόμη, γιατροί από το Εθνικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας της Ολλανδίας ερεύνησαν 14.000 ενήλικες και βρήκαν ότι η κατανάλωση μήλων επιφέρει καλύτερη λειτουργία των πνευμόνων και μείωση της χρόνιας βρογχίτιδας και του εμφυσήματος .

 Τέλος, δέκα χρόνια έρευνας στο Πανεπιστήμιο Paul Sabatier της Τουλούζης απέδειξαν ότι η ημερήσια κατανάλωση τριών μήλων μειώνει και μπορεί να ρίξει το επίπεδο χοληστερόλης στον ανθρώπινο οργανισμό κατά 10% σε δύο μήνες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 235 ασθενείς από την ομάδα έρευνας του εργαστηρίου βιοχημείας, ενώ οι κλινικές διαπιστώσεις πολλών ερευνητών επιβεβαίωσαν την έρευνα. Άλλες έρευνες έρχονται να επιβεβαιώσουν τη συνεισφορά των φρέσκων φρούτων γενικότερα και των λαχανικών στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων (π.χ. μελέτη MONICA ).